Termostatlar sıcaklık ve soğutma sistemlerinde kullanılan anahtarlama elemanlarıdır. Bir anlamda eğer bir elektronik aletin ısısını ayarlamak istiyorsanız termostat kullanımı böyle bir durumda uygun olacaktır. Termostatlar sayesinde kullandığımız makine veya aletin ısısını ihtiyacımıza göre ayarlayabiliriz. Alet çok fazla ısınmışsa veya çok fazla soğumuşsa bir kontrol mekanizması olarak termostatlar devreye girer.
Termostatların ana görevi istenilen sıcaklığa veya soğukluğa ulaşıldığında elektrik akımını kesmektir. Böylece aşırı ısınma veya aşırı soğuma problemleri ortadan kaldırılabilir. Günlük hayatta kullandığımız birçok alette termostat bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak; buzdolabı, su ısıtıcıları, klima santralleri, şofbenler, ütüler, fırınlar, kombiler, tost makinesi, saç kurutma makinesi gibi elektronik cihazlar gösterilebilir.
Termostatlar Nasıl Çalışır?
Termostatlar ortamın ısısı belirli bir değerin üzerine çıkınca veya belirli bir değerin altına düşünce devreye girerler. Bu yüzden onlara, ortamın etkisiyle konum değiştiren röleler de diyebiliriz. Isı etkisi sonucuyla kontaklarının konumlarını değiştirme prensibine dayalı olarak çalışırlar. Bunu da daha çok genleşme prensibinin etkileriyle hayata geçirirler. Her birinde kontak uçları bulunur ve ortamdaki ısı değişimi sonucu bu kontak uçları genleşmeden dolayı konum değiştirir. Bunun sonucu olarak da sistem çalışmaya devam eder veya durur. Böylece cihazın ısısı kontrol altına alınmış olur.
Hangi sistemlerde Termostat Kullanılır?
Termostatlar hem ısıtıcı hem de soğutucu sistemlerde kullanılabilir. Isıtıcı sitemlerde; herhangi bir arıza oluştuğunda suyun sıcaklığı fazla yükseldiğinde ısıtıcıya giden enerjiyi keser ve suyun daha fazla ısınmasını engeller. Soğutucu sistemlerde; soğutucu yeterli soğukluğa ulaşınca kompresörü devreden çıkararak daha fazla soğumayı önler. Ardından sıcaklık yükseldiğinde ise kompresörü çalıştırır. Böylece gereksiz yere elektrik tüketilmesini engelleyerek tasarruf sağlar. Bunun yanında hem ısıtma hem de soğutma işlemini yapabilen kombine termostatlar da vardır.
Kaç Çeşit Termostat Vardır?
Termostatları içyapısına göre elektronik, elektro-mekanik ve mekanik olmak üzere üçe ayırabiliriz. Bunun yanında ayarlı veya sabit değerli termostatlar da bulunmaktadır. Mekanik aksamlı termostatlar genellikle sıcaklıkla genleşme katsayıları birbirinden farklı metal malzemeden oluşmuştur.
Termostatları ısıya duyarlı anahtarla olarak da düşünebiliriz. Bir nevi cihazımızdaki ısı kontrolünü sağladığımız anahtarlar olarak düşünebiliriz termostatları. Yapısal bakımdan ise termostatlar yine üçe ayrılabilir. Kullanım yerine göre(ev tipi, ticari tip, oda ve klima termostatı), gerilim seviyesine göre (hat gerilimli, düşük ve mili volt gerilimli), içyapısına göre(bi metal cıvalı, gaz-sıvı körüklü ve elektronik) olarak termostatları üç ana başlık altında incelemek mümkündür.
Bimetal Termostatlar
Bu tür malzemenin kullanıldığı termostatlarda iki tane genleşme katsayısı birbirinden çok farklı metal kullanılır. Fizik derslerinde bize öğretildiği üzere hızlı genleşen metal daha az genleşen metalin üzerine doğru kıvrılır. Bu kıvrılma hareketi sayesinde termostatların kontakları kontrol edilmiş olur. Bu sistem daha çok ütü, soba, saç kurutma makinesi gibi makinelerde kullanılır.
Gazlı Termostatlar
yine fizik prensipleri göz önüne alınarak gazların ısı karşısında hızlı genleşme durumları düşünülerek yapılmıştır. Isının etkisiyle genleşen gazlar körük yardımıyla kontak konumunu değiştirmeyi sağlar.
Cıva Tüplü Termostatlar
İçinde cıva ve kontak uçları bulunan bir tüp şeklinde bulunur. Yine ısının etkisiyle bimetalin genleşip kontaklar arasındaki iletişimi kesmesi prensibiyle çalışır.
Diğer Termostat Çeşitleri
Elektronik termostat çeşitlerinden bazıları şunlardır; kablosuz programlanabilir termostat, oda termostatı, dijital termostat. Ayrıyeten otomobillerde kullanılan termostatlar da mevcuttur. Su saatlerinde ve borularında kullanılan termostatlar da thermalint ve tracingset olarak ikiye ayrılır.
Termostatlar kullandığımız teknolojik aletleri düşününce hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir diyebiliriz. Bu aletleri sağlıklı kullanabilmek için mutlaka termostatlara ihtiyacımız vardır ve cihazların uzun ömürlü olarak kullanılabilmeleri açısından hayati önem taşımaktadırlar.
Termostat ürünleri için https://www.rezistansmarket.com/termostatlar tıklayın.